Arama Çalıştayı

Osmanlı ve Türkiye Çalışmalarında
Doğal Dil İşleme ve Büyük Dil Modelleri

10 Ekim 2025 | İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

1
Gün Süre
20+
Katılımcı
11
Sunum
Yeni İşbirlikleri
Dijital Beşeri Bilimler

Çalıştay Hakkında

TÜBİTAK 1001 programı tarafından desteklenen 323K372 numaralı "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Sosyo-Politik Ağ Analizi: Yapay Zekâ Yoluyla Dönem Tanıklıklarını Yeniden Okumak (1900-1940)" başlıklı proje kapsamında düzenlenen bu çalıştay ile Dijital Beşeri Bilimler, özellikle Doğal Dil İşleme (NLP) ve Büyük Dil Modelleri (LLM) alanlarında çalışan araştırmacıların ortak bir zeminde buluşması, yeni alanlar keşfetmesi ve yeni araştırmalar geliştirmesi amaçlanmaktadır.

Başvuru Gereklilikleri

  • Başvuru: dbb@iyte.edu.tr
  • Özet: 300-500 kelime arası Türkçe ve İngilizce özet
  • Genişletilmiş Özet: 1000-1500 kelime arası detaylı açıklama
  • Biyografi: 150 kelimelik kısa akademik biyografi
  • Teknik Gereksinimler: Varsa özel yazılım/donanım ihtiyaçları

Tarihsel Metinlerde Yapay Zekâ Analizi

🤖

NLP ve LLM Uygulamaları

Osmanlıca ve Türkçe metinlerin otomatik işlenmesi, dil modellerinin tarihsel metinlere uyarlanması ve çok dilli metin analizi teknikleri. Büyük veri setlerinde örüntü tanıma ve anlamsal analiz.

📚

Arşiv Dijitalleştirme

Osmanlı arşiv belgelerinin sistematik dijitalleştirilmesi, OCR teknolojileri ve el yazması metinlerin bilgisayar ortamına aktarılması. Metadata standartları ve uzun vadeli koruma stratejileri.

📊

Veri Görselleştirme

Tarihsel verilerin interaktif haritalar, zaman çizelgeleri ve ağ analizi araçlarıyla görselleştirilmesi. Coğrafi bilgi sistemleri (GIS) ve temporal analiz teknikleri.

🔬

Metodoloji Geliştirme

Geleneksel tarihçilik yöntemleriyle dijital araçları harmanlayan yeni araştırma metodolojilerinin geliştirilmesi. Hipotez testleri ve kantitatif tarih yöntemleri.

🤝

Disiplinler Arası İşbirliği

Tarihçiler, bilgisayar bilimciler, dilbilimciler ve arşivciler arasında sürdürülebilir işbirliği ağlarının kurulması. Ortak proje geliştirme ve kaynak paylaşımı.

⚖️

Etik ve Sürdürülebilirlik

Dijital beşeri bilimlerde etik sorunlar, veri güvenliği ve uzun vadeli proje sürdürülebilirliği. Açık erişim politikaları ve toplumsal sorumluluk.

10 Ekim 2025

Çalıştay Programı

10 Ekim 2025 tarihindeki çalıştayımızda panel konuşmaları, tartışma grupları ve gelecekteki işbirliklerine yönelik arama oturumları yer alacaktır.

Kayıt & Kahve İkramı

09:00 - 10:00

Açış Konuşmaları

Çalıştay hedefleri, İYTE'de Teknoloji, Yapay Zekâ ve Dijital Beşeri Bilimler

Dr. Yasemin ÖZCAN GÖNÜLAL - Genel Kültür Dersleri Bölüm Başkanı
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Dr. Mustafa İLTER - Dijital Beşeri Bilimler ve Yapay Zekâ Laboratuvarı Koordinatörü
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Prof. Dr. Yusuf BARAN - Rektör
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
10:00 - 10:30

I. Oturum: Tarihsel ve Edebi Metinlerde Doğal Dil İşleme

Moderatör: Doç. Dr. Sezen KARABULUT (Pamukkale Üniversitesi)
Dr. Mustafa İLTER (İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü)
"Geç Osmanlı Erken Cumhuriyet Dönemi Hatıratlarından Yazar Odaklı Duygu Analizi Modelleri Oluşturmak"
Dr. Öğr. Üyesi Sümeyye AKÇA (Marmara Üniversitesi)
"BERT Modeli ile Şeriyye Sicillerinin Sınıflandırılması"
Dr. Öğr. Üyesi Şaziye Betül ÖZATEŞ (Boğaziçi Üniversitesi)
"Osmanlıca Doğal Dil İşleme Temellerinin İnşası"
Doç. Dr. Özen Nergis SEÇKİN DOLCEROCCA (Bologna Üniversitesi) ve Gökçen GÖKÇEOĞLU (ODTÜ)
"A Multi-Level Multi-Label Text Classification Dataset of 19th Century Ottoman and Russian Literary and Critical Texts"
10:30 - 12:00

Öğle Arası

12:30 - 13:30

II. Oturum: Beşeri Bilimler ve Yapay Zekâ'nın Sınırları

Moderatör: Dr. Doğan EVECEN (İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü)
Doç. Dr. Selma TEKİR (İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü)
"Dil Modellerinin Yorumlanabilirliği"
Prof. Dr. Özgün KOŞANER (Dokuz Eylül Üniversitesi)
"Türkçe Duygu Çözümlemesinde yeni bir veri seti: TURNS - Türkçe Nefret Söylemi Sözlükçesi"
Elif DERİN (Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi)
"Veri İşleme Zincirinde HTR: Osmanlıca Metinler için NLP ve LLM Altyapısı"
13:30 - 14:45

Kahve Arası

14:45 - 15:00

III. Oturum (Çevrimiçi) & Yuvarlak Masa: Osmanlı ve Türkiye Çalışmalarında Yapay Zekâ'nın Geleceği

Moderatör: Dr. Mustafa İLTER (İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü)
Ahmet Yusuf YÜKSEK (New York Üniversitesi)
"İstanbul Kadı Sicillerinde Sufileri Bulmak: Yapay Zekâ Destekli Bir Araştırma"
Enes YILANDİLOĞLU (Helsinki Üniversitesi)
"Dijital Osmanlı Çalışmalarında Büyük Dil Modelleri: Mevcut İmkânlar ve Sınırlar"
Ali ACAR (İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü)
"Karşıolgusal İfadelerin Türkçede Otomatik Tespiti: Veri Toplama, Etiketleme ve Derin Öğrenme Yaklaşımları"
15:00 - 17:00

Kapanış

17:00

Önemli Tarihler

Başvuru Açılışı 10 Temmuz 2025
Başvuru Son Tarihi 20 Ağustos 2025
Değerlendirme Sonuçları 1 Eylül 2025
Çalıştay Tarihi 10 Ekim 2025
Başvuru Süreci

Başvuru Bilgileri

Çalıştayımıza katılmak için aşağıdaki seçeneklerden birini karşılayan bir başvuru yapmanız gerekmektedir. Her başvuru bilimsel komitemiz tarafından titizlikle değerlendirilecektir.

📋

Vaka Çalışması Sunumu

Osmanlı/Türkiye çalışmaları alanında dijital beşeri bilimler metodolojilerini kullanan somut bir araştırma projesini sunun. Projenin metodolojisi, kullanılan araçlar ve elde edilen sonuçlar detaylandırılmalıdır.

🔬

Metodolojik Katkı

NLP/LLM teknolojilerinin tarihsel araştırmalarda kullanımına yönelik yenilikçi bir yaklaşım önerisi geliştirin. Teorik çerçeve ve uygulama potansiyeli açıklanmalıdır.

🗃️

Veri Seti Paylaşımı

Araştırma topluluğunun kullanımına açılabilecek dijitalleştirilmiş tarihsel veri seti sunun. Veri seti içeriği, format standartları ve erişim koşulları belirtilmelidir.

Başvuru Yap
Başvuru son tarihi: 20 Ağustos 2025
İletişim

İletişim Bilgileri

Çalıştay hakkında sorularınız için aşağıdaki kanallardan bizimle iletişime geçebilirsiniz.

✉️

E-posta İletişim

dbb@iyte.edu.tr

Genel sorular ve başvurular için

genelkultur@iyte.edu.tr

Teknik destek ve website sorunları

🌐

Web Sitesi

dbb.iyte.edu.tr

Güncel bilgiler ve duyurular

📱

Sosyal Medya

Twitter: @iytedbb

Instagram: @iytegenelkultur

Hashtag: #DijitalBeşeriBilimler

📍

Konum

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

Teknopark Urla Salonu

Urla, İzmir

Tarih: 10 Ekim 2025

📞

Telefon

Organizasyon: +90 232 750 7801

Teknik Destek: +90 232 750 7817

Çalışma Saatleri:
Pazartesi-Cuma: 09:00-17:00

🏛️

Organizatör Kuruluşlar

Ana Organizatör:

İYTE Dijital Beşeri Bilimler ve Yapay Zekâ Laboratuvarı

İşbirliği:

İYTE Genel Kültür Dersleri Bölümü

DÜZENLEME KURULU

Dr. Mustafa İLTER
Çalıştay Koordinatörü
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü



Dr. Yasemin ÖZCAN GÖNÜLAL
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü



Doç. Dr. Sezen KARABULUT
Pamukkale Üniversitesi



Dr. Doğan EVECEN
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü



Doç. Dr. Selma TEKİR
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü



Dr. Buket ERŞAHİN
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü